YILMAZ IŞIK YAZDI
Türk Lirası’nın değer kaybı sonrası Bulgaristan vatandaşları alışveriş için Türkiye’yi tercih edince Bulgaristan’daki mevcut pazarların tenha hali göze çarpıyor…Malum global ekonomik kriz ile 24 Şubat’ta patlak veren Ukrayna Savaşı hem o tarafı hem bu tarafı olumsuz yönde etkilemiş görünüyor. Ancak Bulgaristan bir Avrupa Birliği Ülkesi ve parası da değer kaybına karşı Euro korumalı…Ancak buna rağmen, oradaki bir çok kalemde fiyatların yüksekliği göze çarpıyor. Örneğin Mazot fiyatı Bulgaristan’da Türkiye’den yüksek: 3 leva 30 stotinka yani eşittir bizim paramız ile 27 Türk Lirası. Gıda ve giyim alışverişi için ise Bulgaristan adeta Türkiye’ye akıyor özellikle hafta sonları…
Öğlen saatleri olmasına rağmen 30 Mart 2022, Çarşamba günü adım attığımız Kırcaali pazarını oldukça tenha şekilde buluyoruz. İnsanlar ya çok geç saatlerde pazara adım atıyorlar ya da incelediğimiz fiyatlardan olsa gerek pazara çok acil lazım olmadıkça adım atmıyorlar…
Dünya’ya gözümü açtığım Rodopların incisi Güzel ve kadim Kırcaali şehrine yedi ay sonra ilk kez ayak basıyorum…Öyle ya, çocukluğumun geçtiği ve ilk gençlik (lise) yıllarımı yaşadığım Kırcaali bizi çiçek açmış erik ve badem ağaçları ve sert esen bir rüzgarla karşılıyor…Hava açık ve yağışsız…
KIRCAALİ BİZİ AÇMIŞ ERİK ÇİÇEKLERİ VE PUSLU YAĞIŞSIZ BİR HAVA İLE KARŞILIYOR…
Kapıkule’den Bulgaristan’a giriş yaptıktan ve bir saate yakın Sofya anayolundan gittikten sonra ana yoldan çıkıp Haskova ve Kırcaali şehirleri üzerinden geçen Makaza- Yunanistan magistral yoluna giriyoruz ve yolumuza devam ediyoruz. İstikamet doğduğumuz şehir olan Kırcaali… Yol boyunca ekili arazilerin kenarında biten erik ağaçların açmış çiçekleri bizi karşılıyor.
KIRCALİ DE YAĞIŞSIZ AÇIK ANCAK PUSLU BİR HAVA İLE KARŞILANIYORUZ…
Güney Bulgaristan’ın en büyük toprak ölçümüne sahip bulunan Haskova ilinde bir süre güneye doğru yol aldıktan sonra nihayet Arda ovasında Kırcaali gözüküyor. Ancak açık ve puslu bir hava karşılıyor bizi burada da…Hava ılıman ancak sert akyel (Lodos) esintili…
Mavi Arda nehrinin mavi bir gerdanlık gibi süslediği Doğu Rodopların incisi Kırcaali şehrindeyiz…
***
KIRCALİ PAZARI ÇOK TENHA…. ALIŞVERİŞ AZ, ALIŞVERİŞ İÇİN YENİ İSTİKAMET TÜRKİYE!
Doğu Rodopların en büyük sabit pazarlarından birisi olan ünlü Kırcaali Kapalı Pazarı’na 30 Mart Çarşamba günü adım attığımızda vakitler öğle vakti ancak pazarda pazar esnafı ve biz hariç pek kimsecikler yok…
Kırcaali pazarında her şey var, ama çevre sakinleri için burası Türkiye pazarına bakarak pahalı bulunuyor şu anda…Dolayısıyla pek gerekmedikçe alışveriş için
Pazarda gezerken Türkiye ile fiyat karşılaştırması yaparken, buradak fiyatların da bizdeki astronomik fiyatlar düzeyinde ve seviyesinde olduğunu, hatta Türk lirası ile karşılaştırdığımızda bizim Türkiye’deki fiyatları da geçtiğini görüyoruz. Bulgaristan insanı kur farkından ötürü bizim Türk Lirası’nın Bulgar Levası karşısında değer farkının 1 Leva eşittir 8,30 Lira seviyesine çıkmasıyla alışveriş rotasını iyice Türkiye tarafına kırıyor ve soluğu alış veriş için sınır kentimiz Edirne’de alıyordu. Bugünkü ajanslardan gelen son haberlere göre ise Bulgaristan vatandaşları Edirne’nin ardından Trakyamızın bir diğer önemli ili olan Tekirdağ’ı da ziyaret edip bol bol alışveriş yaparak ülkelerine döndüklerini haber veriyordu. Durum şimdi bu halde. Leva’yı Türk Lirası ile bozdurduğunuz zaman bu çok para ediyor ve onlar için cazip geliyor. Türk Lirasının büyük değer kaaybı ile Türkiye’den Bulgaristan’a gezmek için gitmek pek artık akıllıca bir iş olmasa gerek. Zira bir ton para verip Leva almaya kalkışırsanız, elinize azıcık bir leva tutuşturuverirler. Çünkü 1.000 Türk Lirası eşittir 120 leva… Yani bir Bulgar Levası= 8,30 Türk Lirası olmuş vaziyette. Durum şimdi bu…
Bulgaristan ile Türkiye arasında çifte vatandaş statüsünde olup da Türkiye’den Bulgaristan’daki evlerine biraz kalmak için giden insanlarımız ise arabalarını tıka basa Türkiye’den alışveriş yapıp götürmekteler.
Araçlarının akaryakıtını, ununu, şekerini, ayçiçek yağını, margarinini, peynirini, sütünü Türkiye’den tedarik eden oradaki evine geçiyor…Ve bir ay keyfine bakıyor…
Türkiye’den gezmek için BG’ye gitmek şu anda karlı bir iş değil açıkçası. Eviniz varsa orada iyi, yapıyorsunuz alışverişinizi Türkiye’den, sınırda kur farkına göre Türkiye’deki akaryakıt nispeten daha ucuz Bulgaristan’a göre, ve geçiyorsunuz sınırı…
BİR ÇOK İNSAN: ” DAHA TAZE SEBZE VE MEYVE ALMIYORUZ, FİYATLAR HEM PAHALI, HEM GEÇEN YILIN KONSERVESİNİ TÜKETİYORUZ DAHA …
Bulgaristan insanı açısından, Türkiye gıda hususunda tedarik için en yakın ve en ucuz pazar…
İnsanlar niye daha pahalı Bulgaristan pazarlarından alışveriş yapsınlar…O yüzden kamuoyunda da paylaşıldığı gibi Bulgaristan insanı alışveriş için her hafta sonu özellikle Edirne’ye akın etmeyi sürdürüyor…
Edirne özellikle haftasonları ana baba günü. Edirne esnafı Bulgaristan’dan gelen alışveriş akınından ötürü çok memnun. Çünkü levasını döviz bürosundan bozduran oldukça kazançlı çıkıyor. Örneğin 100 leva bugünkü kur ile 823 lira para ediyor. 200 leva bozdurup 1.648 lirayı cebine koyan Bulgar turisti bu para ile Edirne’deki market ve çarşıdan okkalı bir alışveriş yaparak kendisine bir ay yetecek kadar gıda alışverişini yapıp Bulgaristan’ın yolunu tutuyor gerisin geriye. Bu gıdanın içinde sadece un, şeker, ay çiçek yağı, peynir gibi ana gıda maddeleri yok içinde meyve ve sebze de var. Soğanını patatesini Edirne’den yükleyip Bulgaristan’a götürüyor insanlar. Türk Lirasının değer kaybından istifade kur farkından ötürü fırsat bu fırsat deyip insanlar alışverişini yapıp ülkesine dönüyor. Kırcaali pazarı niye tenha olmasın…
GLOBAL EKONOMİK KRİZ İLE UKRAYNA SAVAŞI TÜM ÜLKELERİ ETKİLEMİŞ GÖRÜNÜYOR…
Tenhacık Kırcaali pazarında bazı sebze ve meyvelere baktım. Bir kilo domates örneğin bizim lira hesabı ile 33 liraya denk geliyor. Bir kilo mandalina 19 lira. Bir kilo salatalık (Badem değil) 27 lira…Yeşil soğan demedi 8 lira 30 kuruş.
Şu anda son zamlarla birlikte Türkiye’deki fiyatlar da hemen hemen aynı kulvarda ancak bizde sanırım salatalık biraz daha ucuz bir de mazot.
BG’DE ASGARİ ÜCRET 650 LEVA EŞİTTİR 5,351.30 TL
Bu arada iki ülke arasındaki gelir farkı durumuna bakarsak, Bulgaristan asgari ücret leva değeri 650 Leva olarak belirlenmiştir. Euro değeri ise 350 olarak hesaplanıyor. Leva’nın Türk Lirasına dönüşümü ise 5,351.30 TL olarak hesaplanıyor bugünkü kur ile…
Türkiye’deki asgari ücret tutarı ise geçen yılki artışla birlikte NET ASGARİ ÜCRET: 4.253,40 TL. Fark 1.100 TL. neredeyse…
Bizim asgari ücretin Bulgaristan Leva karşılığı ise şu anki kurla 516,50 Bulgar Levası tutarında…
Bulgaristan’da mazotun litresi 3 leva 25-3 leva 30 stotinka arasında değişiyor. Yani mazotun litresi 27 liraya denk geliyor şu anda… O yüzden Bulgaristan’a araçları ile gidenler Edirne’den deposunu doldurup öyle geçiyorlar karşı tarafa. Söyleyelim. Şimdilik benim intibalarım bu kadar
Tenhacık olan ve binbir çeşit sebze ve meyvenin bulunduğu ancak etiketleri yüzünden yanına pek yaklaşılmayan seyirlik ürünleri biz de misafir olarak seyrediyoruz sadece…
Türkiye’den gelmişiz ve merak ettik buradaki fiyatlar nasıl diye…
Bizde de son zamanlarda özellikle yaz sebzesi olan domates ve salatalık fiyatları da geçen yıla göre çok pahalı bulunuyor. Örneğin sırık domatesin Türkiye’deki ortalama kg. fiyatı 21-28 lira arası satılıyor, bu satış yerlerine göre değişiyor.
Kırcaali Sabit Kapalı Pazar (30 Mart 2022- Çarşamba, Öğlen saatleri)- Bu pazar daha çok haftasonları civar köy ve kasabalardan gelenlerle doluyor. Bu arada alışveriş için Edirne’ye gidenlerin de çok fazla olduğu söyleniyor.
***
DAMBALI BU KEZ UZAKTAN BAKIYOR BANA…
EY DAMBALI DAĞI…SANA BAKARAK BÜYÜDÜM..SENDE YÜKSEKLERDEN KIRCAALİ OVASINI GÖZLEDİN HEP!
Kırcaali’nin en heybetli dağı olan Dambalı Dağı da puslu bir havanın arkasında yine yüksekte idi ve heybetli idi…
Kırcaali nin heybetli dağı :Dambalı… Biz sana bakarak büyüdük, yetiştik Sen bize baktın Biz de sana. Hala heybetli halinle cezbedicisin…Ancak bu gidişimde bu kez bana uzaktan bakıyor zira zaman açısından da ulaşılmaz bana, çünkü zamanım dar ve başta çocukluğumun geçtiği Köyüm Gluhar (Sağırlar), Kırcaali merkeze 5 -5 buçuk kilometre olmasına rağmen uğramam mümkün değil, doğduğum Nanoviitsa (Alibey’in Konağı) bu kez ise hepten ulaşılmaz zira 40 kilometre uzaklıkta Dambalı dağının arkasında ve benim zamanım yok. İnşallah bi dahaki sefere artık rahat rahat kavuşurum oralara… (30 Mart 2022 Kırcaali…)
2019 Temmuzunda aşırı sıcakta Dambalı Dağı ve ben böyle poz vermiştik…
25 Temmuz 2019 tarihinde ziyaret ettiğim bölgede, küçüklüğümün geçtiği Gluhar ( Sağırlar) köyümün yakınlarından Dambalı Dağı ile böyle poz vermiştim. Hava çook sıcaktı ve daha sonra ben aracımızla çıktığımız Dambalı’nın o çok ünlü buz gibi suyuna sığınıp, şifalı olduğuna inanılak buz gibi suyundan kana kana içip serinlemiştim… (Altta)
